Czy pracodawca może np. wręczyć mu wypowiedzenie zmieniające?
Przyjmuje się, że telepracy pracodawca nie może powierzyć w drodze wypowiedzenia zmieniającego. Potwierdza to również przepis stanowiący, że brak zgody pracownika na zmianę warunków wykonywania pracy na telepracę nie może stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy o pracę. Wypowiedzenie warunków pracy i płacy przez pracodawcę powoduje rozwiązanie stosunku pracy, jeżeli pracownik odmawia przyjęcia zaproponowanych mu warunków.
A co w sytuacji, gdy to pracodawca chce, aby pracownik wykonywał telepracę, natomiast jego podwładny nie wyraża na to zgody?
Pracodawca w takiej sytuacji nie ma środków prawnych, aby spowodować podjęcie przez podwładnego pracy w tej formie. Ustawodawca mocno podkreśla zasadę dobrowolności wykonywania telepracy, czego przejawem jest również zwiększona ochrona pracownika w przypadku niewyrażenia przez niego zgody na przejście na wykonywanie obowiązków służbowych we wspomnianej formie. Pracodawca nie może również pracowników dyskryminować ani z powodu podjęcia telepracy, ani w związku z odmową jej wykonywania.
Podwładny, który w trakcie zatrudnienia rozpoczął telepracę, może z niej zrezygnować. Ile ma czasu na podjęcie decyzji w tej sprawie?
W okresie trzech miesięcy od rozpoczęcia wykonywania przez pracownika pracy w formie telepracy obie strony mają możliwość przywrócenia poprzednich warunków zatrudnienia w drodze jednostronnej czynności prawnej. Zatem pracodawca lub pracownik muszą wystąpić w tym terminie z wiążącym wnioskiem do drugiej strony o zaprzestanie wykonywania pracy w tej formie. Strony ustalają termin, od którego nastąpi przywrócenie poprzednich warunków. Nie może być on dłuższy niż 30 dni od otrzymania wniosku.
Jeżeli wniosek pracownika zostanie złożony po upływie terminu, pracodawca mimo wszystko powinien w miarę możliwości go uwzględnić i przywrócić dotychczasową formę świadczenia pracy.
A czy pracodawca może zrezygnować ze świadczenia przez pracownika telepracy?
Gdyby to pracodawca chciał dokonać zmiany formy wykonywania pracy po upływie kodeksowego terminu, może to uczynić w drodze wypowiedzenia zmieniającego.
Pracodawca ma zagwarantowane prawo do kontrolowania telepracownika i jego pracy. Jak powinna przebiegać taka kontrola, szczególnie w sytuacji, gdy pracownik wykonuje swoje zadania służbowe we własnym mieszkaniu?
Skoro praca jest wykonywana w domu, to szef musi najpierw uzyskać zgodę telepracownika wyrażoną na piśmie albo za pomocą środków komunikacji elektronicznej bądź podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość. Dopiero potem ma prawo przeprowadzić kontrolę w domu, i to w ograniczonym zakresie. Ma zatem prawo sprawdzić przede wszystkim wykonywanie pracy. Ma też możliwość przeprowadzić kontrolę powierzonego zatrudnionemu sprzętu w celu inwentaryzacji, konserwacji, serwisu lub naprawy sprzętu, a także instalacji. Oczywiście dochodzi też kontrola BHP. Zawsze trzeba pamiętać o tym, że przeprowadzanie kontroli nie może naruszać prywatności telepracownika i jego rodziny ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych.
Strony mogą również w odrębnej umowie określić szczegółowo sposób i formę kontroli wykonywania pracy przez telepracownika.
Izabela Rakowska-Boroń