CETA, czyli Kompleksowa Umowa Gospodarczo-Handlowa pomiędzy Unią Europejską a Kanadą, nie zaczęła jeszcze w pełni obowiązywać. Umowa została na razie zatwierdzona przez Parlament Europejski i tymczasowo wejdzie w życie dopiero po jej zatwierdzeniu przez Parlament Kanadyjski. Zdaniem ekspertów może to nastąpić już w te wakacje.
Mimo że pełna ratyfikacja umowy wymagać jeszcze będzie zgody parlamentów krajowych, polscy przedsiębiorcy będą mogą korzystać z obniżonych taryf już po jej tymczasowym wejściu w życie. Wpłynie to zarówno na import towarów kanadyjskich do Polski jak i eksport polskich towarów do Kanady. W przypadku importu, korzyści zainteresowanych przedsiębiorców będą zauważalne natychmiast - po obniżeniu stawek celnych sprowadzenie towaru do Polski stanie się bowiem tańsze. Ewentualne korzyści dla eksporterów mogą się natomiast wiązać ze zwiększeniem obrotów z kanadyjskimi kontrahentami. Potencjalnie, korzyści mogą objąć szeroką grupę przedsiębiorców – np. importerów, eksporterów, producentów, spedytorów, dostawców, hurtowników, dystrybutorów, sprzedawców detalicznych jak i prowadzących sklepy internetowe (z preferencyjnych stawek mogą bowiem korzystać także kanadyjscy konsumenci, dla których bezcłowe zakupy z Polski mogą się niekiedy okazać tańsze).
Należy jednak pamiętać, że możliwość zastosowania preferencji taryfowych uzależniona jest od tego, czy dany towar zostanie uznany za pochodzący z terytorium Unii Europejskiej lub Kanady. W tym zakresie wprowadzono szczegółowe regulacje, z którymi warto się jak najszybciej zapoznać. Warto wskazać, że ustalenie pochodzenia nie zawsze będzie kwestią oczywistą, ponieważ wpływa na nie tylko miejsce zakończenia produkcji czy przepakowania towaru lecz także miejsce wytworzenia jego komponentów czy nakład pracy potrzebny do ich wykonania lub połączenia. Regulacje w tym zakresie można znaleźć w dołączonym do CETA protokole w sprawie reguł pochodzenia i procedur dotyczących pochodzenia.
Zasadą jest, że za towary pochodzące z danego kraju (terytorium) uznaje się:
- towary całkowicie uzyskane w tym kraju (na tym terytorium),
- towary wyprodukowane z materiałów pochodzących z danego kraju (terytorium) lub z kraju (terytorium) będącego drugą stroną umowy międzynarodowej (w tym przypadku chodzi o komponenty z Unii Europejskiej lub Kanady),
- towary uzyskane w tym kraju (na tym terytorium) z materiałów z krajów trzecich, pod warunkiem że w zostały poddane wystarczającej produkcji (tj. wystarczającej obróbce lub przetworzeniu).
Przy czym z wprowadzonych regulacji wynika, że statusu towarów pochodzących z danego kraju (terytorium) nie uzyskają te, w stosunku do których wykonano tam jedynie określone rodzaje czynności faktycznych niedodających towarom wartości (tzw. niewystarczająca produkcja), m.in.:
- czynności mające na celu wyłącznie zachowanie produktów w dobrym stanie podczas składowania i transportu (z zastrzeżeniem niektórych czynności konserwujących takich jak marynowanie, wędzenie czy suszenie),
- przepakowywanie, rozłączanie i łączenie opakowań, etykietowanie,
- przesiewanie, przeglądanie, sortowanie, klasyfikowanie,
- mycie, czyszczenie, odkurzanie,
- barwienie, malowanie, polerowanie.
Z tego względu zwłaszcza producenci i dystrybutorzy zainteresowani eksportem towarów krajowych do Kanady powinni wykorzystać ten czas na przeanalizowanie stosowanych dotychczas metod produkcji i wykorzystywanych łańcuchów dostaw po to, by w razie potrzeby wprowadzić w nich niezbędne zmiany. Importerzy kanadyjskich towarów powinni natomiast wystąpić do kontrahentów po odpowiednie dokumenty i oświadczenia, które umożliwią zastosowanie preferencji umownych.
Jest to istotne jako że preferencje taryfowe, dostępne zaraz po tymczasowym wejściu umowy w życie, dotyczyć będą jedynie towarów uznanych za pochodzące z Unii Europejskiej lub Kanady i szkoda by było, gdyby przez zaniechanie koniecznych zmian niektórzy krajowi przedsiębiorcy nie mogli z nich skorzystać.