Od kilku miesięcy prowadzone są prace nad projektem ustawy o jawności życia publicznego. W tym czasie zespół, pod nadzorem Ministra – Koordynatora ds. Służb Specjalnych, opublikował już cztery kolejne wersje projektu. Do każdej z nich zgłaszane były liczne uwagi, kierowane zarówno przez podmioty sektora publicznego jak i prywatnego. Nie może więc dziwić fakt, że liczne podmioty są zainteresowane ostatecznym kształtem projektu. Przedmiot regulacji ustawy o jawności ma być bowiem nader szeroki: od kwestii dotyczących dostępu do informacji publicznej oraz oświadczeń majątkowych, po nowe uregulowania związane z ochroną sygnalistów i obowiązkami antykorupcyjnymi.
Zwłaszcza ostatnie z wyżej wskazanych kwestii powinny zainteresować przedsiębiorców, na których ustawa ma nałożyć nowe wymogi. Wszyscy przedsiębiorcy, posiadający status co najmniej średnich przedsiębiorców będą zobowiązani do wdrożenia i stosowania wewnętrznych procedur antykorupcyjnych, mających przeciwdziałać popełnianiu przez osoby działające w imieniu lub na rzecz przedsiębiorców określonych przestępstw, takich jak m. in. płatna protekcja, pranie brudnych pieniędzy czy łapownictwo menadżerskie.
Za brak opracowania, stosowania lub nawet za stosowanie nieskutecznych bądź pozornych procedur antykorupcyjnych przedsiębiorcom grozić będą poważne sankcje. Każde postawienie osobie działającej w imieniu przedsiębiorcy zarzutów popełnienia określonych w projekcie przestępstw będzie się bowiem wiązało z wszczęciem przez Szefa CBA kontroli u przedsiębiorcy. Stwierdzenie nieprawidłowości związanych z procedurami antykorupcyjnymi będzie skutkowało złożeniem przez Szefa CBA do Prezesa UOKiK wniosku o nałożenie kary pieniężnej w kwocie od 10.000 do 10.000.000 złotych.
Nałożenie kary dodatkowo wiązało się będzie z zakazem ubiegania się o zamówienie publiczne w okresie 5 lat od nałożenia kary. Co ciekawe – według obecnego brzmienia projektu sankcji tej będzie mógł uniknąć przedsiębiorca, który zapłaci karę pieniężną w momencie skierowania przez Szefa CBA wniosku o ukaranie, a więc jeszcze przed wydaniem prawomocnej decyzji o nałożeniu kary pieniężnej.
Projekt nie został jeszcze skierowany do Sejmu. Najbardziej aktualna wersja projektu (z dnia 8 stycznia br.) przewiduje jednak, że ustawa wejdzie w życie z dniem 1 marca br. Przepisy dotyczące omawianych obowiązków antykorupcyjnych mają wejść w życie 6 miesięcy później.
Opisywane regulacje są nadal na etapie procesu legislacyjnego i mogą podlegać zmianom. Będziemy sprawę monitorować, a o ostatecznym kształcie projektowanej regulacji poinformujemy Państwa w późniejszym numerze biuletynu. W kolejnych numerach omówimy szerzej zakres obowiązków wynikających z Ustawy, sankcje nakładane na przedsiębiorców za uchybienie tym obowiązkom oraz tryb ich nakładania, a także przybliżamy pojęcie instytucji sygnalisty wprowadzonej do polskiego prawa wzorem ustawodawstw innych państw europejskich.