Od 1 lipca 2009 r. obowiązuje ustawa o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych, wzorowana częściowo na obowiązujących dotychczas rozwiązaniach dotyczących Funduszu Promocji Mleczarstwa i zapewne to o nią pyta czytelnik. Na jej podstawie mleczarnie, ubojnie, pośrednicy handlowi oraz zakłady przetwórcze skupujące określone produkty rolne mają obowiązek naliczać i pobierać od producentów rolnych wpłaty na wspieranie badań i promocji danej grupy produktów. Ponadto mają obowiązek przekazywać zebrane wpłaty raz na kwartał do właściwego funduszu promocji. Działają zatem w charakterze quasi-płatnika.
Wysokość należnej wpłaty zależy od rodzaju sprzedawanych produktów i wynosi 0,001 zł od każdego skupionego kilograma mleka oraz 0,1 proc. wartości netto skupionych w ramach opodatkowanej VAT działalności gospodarczej: świń żywych, bydła i cieląt żywych, koni żywych, owiec żywych, zboża, owoców i warzyw, drobiu żywego oraz ryb. Wysokość obciążenia wyliczana jest na podstawie wartości faktur za dostarczone towary.
Z art. 3 ust. 5 tej ustawy wynika, że obciążenie producentów rolnych powinno następować odrębnie od fakturowania za dostawę towarów. Wpłata obciąża bezpośrednio producenta rolnego, więc jest pobierana przez zakład przetwórczy niezależnie od zapłaconej producentowi ceny. Z pewnością jednak zostanie ona przerzucona na zakłady przetwórcze jako element kształtujący cenę.
Wracając do pytania czytelnika o możliwości ujęcia tych wpłat w kosztach uzyskania przychodów, wpłata na pewno nie będzie takim kosztem dla zakładu przetwórczego. Kwestia ujęcia jej w kosztach przez producenta rolnego zależy od wybranego przez niego sposobu opodatkowania. Będzie to możliwe jedynie, gdy opłaca on podatek dochodowy, i pod warunkiem że przychody, z którymi wpłaty są związane, nie zostały zwolnione lub wyłączone z opodatkowania (np. jako działalność rolnicza w rozumieniu przepisów o podatkach dochodowych).
Biorąc pod uwagę zasady ogólne uznawania wydatków za koszty podatkowe, wskazane w art. 22 ustawy PIT oraz art. 15 ustawy o CIT, uiszczone przez producentów rolnych wpłaty powinny wpływać na wysokość wykazywanego przez nich dochodu do opodatkowania. W długofalowej perspektywie wpłaty te będą miały związek ze zwiększeniem przychodów do opodatkowania. Ponadto nie zostały one w inny sposób wyłączone z kategorii kosztów uzyskania przychodów. Wydatki te nie będą jednak kosztem dla podmiotu zobowiązanego do naliczania, pobierania i przekazywania wpłat do funduszy.
Wątpliwości w tym zakresie wynikają zapewne ze zmian wprowadzanych na etapie projektowania ustawy. W uzasadnieniu do pierwszego projektu wskazano na konieczność wprowadzenia zmian do ustaw podatkowych, które umożliwiłyby producentom rolnym rozpoznanie omawianych wpłat w kosztach uzyskania przychodu.
W uzasadnieniu do kolejnego projektu ustawy, przedstawionego Radzie Ministrów, znalazło się odniesienie do stanowiska ministra finansów, zgodnie z którym zmiany takie nie są niezbędne, gdyż wpłaty mogą być kosztem podatkowym na zasadach ogólnych.
Informacja ta została ostatecznie usunięta z treści uzasadnienia na wniosek ministra finansów, co nie zmienia tego, że wpłaty mają wpływ na przyszłe obroty branży, a więc są ponoszone w celu uzyskania przychodu, natomiast w ustawach podatkowych nie ma przepisów, które by je wyraźnie wyłączały z kosztów.
Używane budynki w ewidencji
Osoba fizyczna prowadząca działy specjalne produkcji rolnej przechodzi na pełną księgowość. Jak obliczyć wartość początkową wprowadzanych do ewidencji kilkuletnich budynków inwentarskich (kurników) oraz jaką wybrać metodę amortyzacji? Gdzie szukać aktualnych przepisów?
Opodatkowanie działalności gospodarczej prowadzonej indywidualnie przez osoby fizyczne podlega przepisom ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU nr 14, poz. 176 ze zm., dalej ustawa o PIT). Problematyka odpisów amortyzacyjnych została uregulowana w art. 22 ust. 8 oraz art. 22a 22o tej ustawy.
Jeśli chodzi o sposób określenia wartości początkowej środków trwałych używanych uprzednio w działalności i wprowadzanych obecnie do ewidencji środków trwałych, to zastosowanie ma art. 22g ust. 8 ustawy o PIT. Zgodnie z nim wartość początkową środków trwałych nabytych przed dniem założenia ewidencji środków trwałych należy określić według ceny ich nabycia, a jeżeli nie można tej ceny ustalić, zgodnie z dokonaną samodzielnie wyceną.
W pierwszej kolejności należy zatem ustalić cenę nabycia, tzn. kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania (art. 22g ust. 3). Do kosztów związanych z zakupem zaliczamy m.in. koszty opłat notarialnych, skarbowych i innych. Cena nabycia nie powinna zawierać podatku VAT, chyba że podatnikowi nie przysługuje prawo do jego odliczenia.
Gdy czytelnik nie będzie miał możliwości ustalenia ceny nabycia (np. nie ma odpowiedniej dokumentacji), może ustalić wartość początkową samodzielnie (art. 22g ust. 8). Wycena ta powinna uwzględniać ceny rynkowe środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego założenie ewidencji środków trwałych oraz stan i stopień ich zużycia.
Czytelnik powinien również wziąć pod uwagę art. 22g ust. 4 i 9 ustawy o PIT, które wskazują na metodę określania wartości początkowej środków trwałych wytworzonych we własnym zakresie. Co do zasady będą nią wydatki na nabycie zużytych do wytworzenia środka trwałego materiałów i usług obcych. Jeżeli nie ma możliwości ich ustalenia, wartość początkową należy ustalić na podstawie wyceny biegłego.
Na zakończenie (na wypadek gdyby czytelnik ulepszał posiadane budynki) warto dodać, że w ocenie organów podatkowych sama przebudowa lub modernizacja wcześniej nabytego lub wytworzonego środka trwałego nie spowoduje, że podatnik nie będzie miał możliwości ustalenia ceny nabycia/kosztu wytworzenia. W takiej sytuacji należy zastosować art. 22g ust. 3, 4 i 17 ustawy o PIT, tj. określić pierwotną cenę nabycia/koszt wytworzenia i powiększyć je o sumę wydatków poniesionych na ulepszenie.
Amortyzacja kserokopiarki
Prowadzę jednoosobowo działalność gospodarczą i rozliczam się na zasadach ogólnych. Jaką stawkę amortyzacji powinnam przyjąć dla kserokopiarki?
Dla określenia właściwej stawki niezbędne jest odpowiednie zaklasyfikowanie kserokopiarki.
Mam pytanie dotyczące faktur VAT RR (od rolników ryczałtowych). Słyszałam, że od przelewu za fakturę mamy odprowadzać 1 proc. na rzecz jakichś instytucji. Rzekomo tego 1 proc. nie można wrzucić w koszty. Czy rzeczywiście?
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) kserokopiarka kwalifikuje się do:
- grupy 8 narzędzia, przyrządy ruchomości i wyposażenie,
- rodzaju 803 wyposażenie techniczne dla prac biurowych,
- zbioru 803-2 wyposażenie (aparatura i sprzęt) biurowe służące do powielania dokumentacji, kopiowania opracowań, korespondencji itp.
Biorąc zatem pod uwagę brzmienie pozycji 08 załącznika nr 1 ustawy o PIT Wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych, umorzenia należałoby dokonywać według stawki 20 proc.
Niektóre źródła wskazują, że prawidłową stawką amortyzacji kopiarek jest 14 proc. (tak np. Urząd Skarbowy w Tomaszowie Mazowieckim w piśmie z 20 lutego 2004 r., U.S.I/3.415-8/04). Lecz zgodnie z ustawą o PIT nie może mieć ona zastosowania do składników majątkowych klasyfikowanych inaczej niż 803-0 (maszyny biurowe piszące), 803-1 (maszyny biurowe liczące i licząco-piszące) oraz 803-30 (dalekopisy do maszyn matematycznych). Do kserokopiarki należy zatem stosować stawkę podstawową właściwą dla wszystkich środków trwałych klasyfikowanych w pozycji 8 (czyli 20 proc.).
Niekiedy jednak odmiennie klasyfikuje się sprzęt biurowy stanowiący jednolity zestaw z komputerem. Jeżeli kserokopiarka tworzy taki zestaw (i podatnik jest w stanie przedstawić przekonujące uzasadnienie), można rozważyć zaklasyfikowanie jej jako części lub ulepszenia zespołu komputerowego i amortyzować według stawki 30 proc.