Ewelina Sękiewicz, prawnik w Kancelarii FKA Furtek Komosa Aleksandrowicz

W orzecznictwie sądowo-aministracyjnym można ostatnio zauważyć pewne odformalizowanie podstaw skargi kasacyjnej. Z jednej z ostatnich uchwał składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 lutego 2010 r. (sygn. akt II FPS 8/09) wynika, że skarżący może nie tylko zarzucać sądowi administracyjnemu naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię, czy też niewłaściwe zastosowanie przepisów postępowania. Uprawniony jest on również do podważania ustaleń faktycznych przyjętych przez wojewódzki sąd administracyjny za podstawę rozstrzygnięcia. Taka możliwość istnieje, jeżeli uzasadnienie orzeczenia nie zawiera stanowiska co do stanu faktycznego. Obiekcje, dotyczące dopuszczalności skargi kasacyjnej powstawały zwłaszcza, gdy powyższy zarzut stanowił jedyną podstawę kasacji.
Dotychczas w skardze kasacyjnej możliwość podważenia ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia przez wojewódzki sąd administracyjny była wątpliwa. Podkreślenia wymaga fakt, że w ustawie - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie ma odrębnego przepisu, który nakazywałby sądowi I instancji skontrolowanie, czy stan faktyczny został ustalony przez organ administracji z zachowaniem reguł procedury administracyjnej. Tak więc teoretycznie możliwa byłaby sytuacja, w której np. właściwy miejscowo starosta odmówił wydania decyzji o pozwoleniu na budowę, ustalając stan faktyczny w sposób niezgodny z regułami wskazanymi w przepisach prawa budowlanego, a następnie wojewódzki sąd administracyjny, do którego wpłynęła skarga na decyzję starosty, nie zbadał, czy organ administracyjny w sposób prawidłowy określił stan faktyczny, który stanowił podstawę wydanej decyzji.
W praktyce podjęta uchwała oznacza, że sąd administracyjny nie może bezkrytycznie przyjmować ustaleń poczynionych w postępowaniu administracyjnym przez organ administracji. Zwłaszcza, jeżeli ustalenia te są kwestionowane przez stronę postępowania. Stanowisko sądu, co do prawidłowości ustalenia stanu faktycznego w przypadku sporu w tym zakresie pomiędzy stronami postępowania sądowo-administracyjnego, powinno zawierać odniesienia do argumentów prezentowanych zarówno przez organ administracji, jak i skarżącego. Dodatkowo powinno wyjaśniać, dlaczego argumenty jednej ze stron uznaje za prawidłowe, a inne nie. Tak przeprowadzona ocena stanu faktycznego sprawy pozwala stronom postępowania sądowego poznać sposób rozumowania i argumentacji sądu, a w dalszej perspektywie umożliwi dokonanie przez Naczelny Sąd Administracyjny oceny zarzutów zawartych w skardze kasacyjnej.
DS