Odpowiada Jolanta Zarzecka-Sawicka radca prawny w kancelarii FKA Furtek Komosa Aleksandrowicz: Nie wskazują natomiast rodzajów pracy, przy których wykonywaniu może być stosowana, ani w jakich typach firm można ją wprowadzić. Z ustawy wynika natomiast, że warunki stosowania przez pracodawcę telepracy powinny być określone w porozumieniu zawartym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową albo w regulaminie utworzonym przez pracodawcę po konsultacji z przedstawicielami pracowników.
Jednym z postanowień takiego porozumienia lub regulaminu może być wskazanie stanowisk czy rodzajów prac, przy których w danej firmie dopuszcza się możliwość zatrudniania telepracowników. Zawsze podwładni muszą wyrażać zgodę na taką formę zatrudnienia (albo przy podpisywaniu umowy, albo w trakcie pracy). Należy przy tym pamiętać, że w formie telepracy może być świadczona tylko taka praca, która jest regularnie wykonywana poza zakładem pracy, przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, np. poczty elektronicznej. Telepraca cieszy się popularnością wśród informatyków, programistów, grafików komputerowych, tłumaczy, pracowników działów marketingu i reklamy, pracowników call center, ale także, w ściśle określonych warunkach, wśród handlowców (jeśli np. poszukują klientów drogą elektroniczną czy sprzedają produkty pracodawcy za pośrednictwem sieci internetowej).
Rozpatrzmy może taki przykład: pracownik chciałby przez trzy dni w tygodniu pracować w domu, a nie w firmie. Pracodawca się na to zgadza. Czy strony muszą podpisać umowę o telepracy czy też mogą kwestie wykonywania przez pracownika pracy w domu uregulować inaczej?
Kodeks pracy wprowadził zasadę dobrowolności telepracy, zatem zawarcie umowy o jej wykonywanie (z wszelkimi tego konsekwencjami) jest raczej uprawnieniem, a nie obowiązkiem pracownika. Strony więc mogą próbować tę kwestię uregulować inaczej. Jednakże jeżeli pracownik w trakcie zatrudnienia złożyłby wniosek o wykonywanie pracy w formie telepracy, to pracodawca powinien, w miarę możliwości, taki wniosek uwzględnić.
A gdy telepracownik uzna, że wykonywana praca na odległość jednak mu nie odpowiada, może swobodnie powrócić do dotychczasowej formy świadczenia pracy?
Tak. Każda ze stron ma prawo zrezygnować z telepracy. W terminie trzech miesięcy od dnia podjęcia pracy w tej formie zarówno pracodawca, jak i pracownik może wystąpić z wiążącym wnioskiem (tj. takim, który druga strona musi zaakceptować) o zaprzestanie wykonywania pracy w tej formie i przywrócenie poprzednich warunków. Strony ustalają termin, od którego nastąpi przywrócenie dotychczasowych warunków. Termin taki nie może być dłuższy niż 30 dni od otrzymania wniosku. Jeżeli wniosek pracownika zostanie złożony po upływie terminu, pracodawca mimo wszystko powinien w miarę możliwości go uwzględnić i przywrócić dotychczasową formę świadczenia pracy. Gdyby to szef chciał dokonać zmiany formy wykonywania pracy po upływie kodeksowego terminu może to uczynić również w drodze wypowiedzenia zmieniającego.
Izabela Rakowska-Boroń