System kwalifikowania wykonawców pozwala przedsiębiorcom zaoszczędzić na czasie

Od 20 lutego 2013 r. w przepisach Prawa zamówień publicznych (dalej: pzp) dotyczących zamówień sektorowych funkcjonuje instytucja tzw. systemu kwalifikowania wykonawców. Mimo iż w założeniu pozwala ona oszczędzić czas i środki zarówno zamawiającego, jak i wykonawców, nie spotkała się dotychczas w Polsce z szerszym zainteresowaniem.

Na czym polega

System kwalifikowania wykonawców to rozwiązanie istniejące jedynie w ramach zamówień sektorowych. Reżim sektorowy stosuje się wyłącznie w ramach zamówień potrzebnych do wykonywania działalności w obszarze gospodarki wodnej, energetyki, transportu lub usług pocztowych i to pod warunkiem, że ich wartość przekracza tzw. progi unijne (równowartość 400 tys. euro dla dostaw i usług, 5 mln euro - dla robót budowlanych. Zamawiający, który ustanawia system kwalifikowania wykonawców, ogłasza o nim w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Dzięki systemowi podmioty zainteresowane zawieraniem umów dotyczących zamówień publicznych mogą przejść przed danym zamawiającym weryfikację z góry określonych przez niego warunków udziału w postępowaniach, które będzie w przyszłości organizował.
System ten podlega zatem na ustanowieniu przez zamawiającego sektorowego warunków udziału w postępowaniu, obowiązujących w wielu przetargach, lecz weryfikowanych tylko raz, na etapie procedury dopuszczania do udziału w systemie. Rozwiązanie to stanowi istotne ułatwienie zarówno dla zamawiających, jak i wykonawców - wymaga bowiem, co do zasady, tylko jednorazowego przygotowania i sprawdzenia dokumentów.

Cechy charakterystyczne

W Polsce system kwalifikowania wykonawców można ustanowić tylko na czas oznaczony. Pzp nie przewiduje maksymalnego okresu jego trwania, przy czym w przypadku systemu przekraczającego 3 lata ogłoszenie o nim musi być publikowane co roku. Z praktycznego punktu widzenia nie należy ustanawiać zbyt długiego okresu trwania systemu. Zakwalifikowani do niego wykonawcy są zwolnieni z przedkładania dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniach, jednak o tyle tylko, o ile dokumenty te pozostają aktualne.
Dezaktualizacja dokumentów rodzi obowiązek ponownego ich złożenia. Z tego względu należy dążyć, by zakres dokumentów, które muszą być uzupełniane na bieżąco, gdyż szybko się dezaktualizują (np. informacja z Krajowego Rejestru Karnego, zaświadczenia o niezaleganiu z opłacaniem podatków i składek na ubezpieczenie społeczne), był jak najwęższy.

Jak przystąpić

O dopuszczenie do udziału w systemie kwalifikowania można się ubiegać przez cały okres jego trwania. W tym celu wykonawca składa wniosek wraz z oświadczeniem o spełnieniu warunków określonych przez zamawiającego w ogłoszeniu oraz dokumentami potwierdzającymi spełnianie warunków, o ile zamawiający ich żądał.
Jeżeli kryteria kwalifikacji obejmują wymagania dotyczące możliwości technicznych, zawodowych, ekonomicznych lub finansowych wykonawcy, wówczas w uzasadnionych przypadkach wykonawca może zdać się na możliwości innych podmiotów, niezależnie od rodzaju powiązań prawnych występujących pomiędzy nimi. W takim przypadku musi on udowodnić zamawiającemu, że będzie miał dostęp do tych zasobów przez cały okres trwania systemu kwalifikowania, przedstawiając na przykład odpowiednie zobowiązanie tych podmiotów.
Zamawiający najpóźniej w ciągu 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku ma obowiązek wybrać wykonawców dopuszczonych do udziału. O swojej decyzji niezwłocznie ich informuje.
Zamawiający prowadzi wykaz przedsiębiorców, którzy pomyślnie przeszli kwalifikację dotyczącą określonej kategorii zamówień (dostawy, usługi, roboty budowlane).
System kwalifikowania wykonawców stanowi stosunkowo użyteczne narzędzie w zamówieniach sektorowych, stąd też należy postulować jego szersze stosowanie przez zamawiających.

Autor: Barbara Załęcka radca prawny, aplikant rzecznikowski
Źródło: Rzeczpospolita