Pierwszy odpis amortyzacyjny dla celów rachunkowych może nastąpić po przyjęciu środka trwałego do używania. Aby rozpocząć amortyzację podatkową, trzeba ujawnić go w ewidencji.
Zgodnie z art. 16d ust. 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych składniki majątku wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego, które wpływa na moment rozpoczęcia amortyzacji.
Zgodnie z art. 16h ust. 1 pkt 4 ustawy odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od ujawnionych środków trwałych nieobjętych dotychczas ewidencją, począwszy od następnego miesiąca po miesiącu, w którym zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych oraz prawnych.
Zdaniem Marty Ignasiak, doradcy podatkowego w kancelarii Furtek Komosa Aleksandrowicz, podatkowa amortyzacja jest uzależniona nie tylko od momentu przekazania środka trwałego do używania (rozpoczęcia gospodarczego wykorzystania), lecz również od momentu dokonania wpisu tego środka do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Jednocześnie zbyt wczesne rozpoczęcie amortyzacji dla celów podatkowych skutkuje podwyższeniem podstawy opodatkowania w miesiącach, w których podatnik nie miał jeszcze prawa do dokonania odpisów amortyzacyjnych.
Dokonanie pierwszego odpisu amortyzacyjnego dla celów rachunkowych może nastąpić już po przyjęciu środka trwałego do używania, podczas gdy dla celów podatkowych wymagane jest formalne ujawnienie tego środka w ewidencji. Odmienność regulacji wpływa na okres, w którym możliwe będzie dokonywanie odpisów, więc niekiedy konieczne jest prowadzenie dwóch rodzajów ewidencji.
Ustawa o CIT nie ogranicza jednak prawa do dokonywania odpisów amortyzacyjnych od ujawnionych środków trwałych, lecz wskazuje na moment ich rozpoczęcia i zakończenia (koniec miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy dokonanych odpisów z wartością początkową danego środka). Oznacza to, że podatkowa amortyzacja ujawnionych środków trwałych jedynie przesunie się w czasie. Stanowisko takie znajduje również potwierdzenie w wyroku WSA we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 933/08, nieprawomocny).
Łukasz Zalewski
lukasz.zalewski@infor.pl