Zamawiający jest zobowiązany poprawić w ofercie oczywiste omyłki rachunkowe oraz inne polegające na niezgodności oferty z SIWZ
Cena zawsze stanowi kryterium oceny ofert w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego (art. 91 ust. 2 ustawy pzp). Może być przy tym kryterium jedynym albo wskazanym obok innych; w tym ostatnim wypadku o jej znaczeniu decyduje zamawiający. W praktyce dominują sytuacje, w których cena jest jedynym kryterium oceny ofert.Prawidłowe obliczenie ceny w ofercie ma istotne znaczenie, ponieważ nieprawidłowości w tym zakresie mogą prowadzić do powstania tzw. błędu w obliczeniu ceny lub niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia. Obydwie sytuacje powodują po stronie zamawiającego obowiązek odrzucenia oferty (art. 89 ust. 1 pkt 2 oraz pkt 6 ustawy pzp).Odrzucenie oferty jest przy tym obowiązkiem bezwzględnym - zamawiający nie może w szczególności zwrócić się do wykonawcy o poprawienie uchybień.Twardy obowiązekNie zawsze rozbieżności w zakresie ceny skutkują odrzuceniem oferty. Na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy pzp zamawiający jest zobowiązany poprawić w ofercie oczywiste omyłki rachunkowe oraz inne omyłki polegające na niezgodności oferty z SIWZ.Obowiązek poprawy oznacza jednocześnie, iż zamawiający nie może a priori wyłączyć w SIWZ możliwości dokonywania jakichkolwiek poprawek, a działania określone w art. 87 ust. 2 zamawiający podejmuje z mocy ustawy, nawet jeżeli wykonawca nie złoży wniosku w tym zakresie.Badając, czy zachodzą przesłanki do poprawienia omyłki, zamawiający zawsze musi brać pod uwagę:charakter nieprawidłowości: jak wynika z samego pojęcia omyłka - musi mieć ona charakter niezamierzony; w sytuacji gdy wykonawca przyznaje, iż nieprawidłowość zawarta w ofercie jest wynikiem jego świadomej decyzji, wyłączone jest uznanie takiej nieprawidłowości za omyłkę, konsekwencją czego jest brak podstaw do jej poprawienia;konsekwencje, w szczególności finansowe, do jakich prowadzi poprawa: jeśli są one zbyt daleko idące (tj. gdy na skutek poprawy cena ofertowa ulegnie zasadniczej zmianie) - poprawienie omyłki jest niedopuszczalne.Nieprawidłowy wynikZgodnie z orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej za oczywistą omyłkę rachunkową należy uznać błąd polegający na uzyskaniu nieprawidłowego wyniku działania matematycznego, w szczególności błędne zsumowanie lub odjęcie poszczególnych pozycji. Omyłka rachunkowa często ma znaczenie szersze niż arytmetyczne, np. przy rozbieżności w zapisie ceny liczbowo i słownie błąd w zapisie słownym wskazywany jest jako omyłka rachunkowa, podczas gdy w rzeczywistości stanowi on omyłkę pisarską.Omyłka rachunkowa musi być oczywista, a więc widoczna na pierwszy rzut oka, niebudząca wątpliwości, możliwa do stwierdzenia bez specjalistycznej wiedzy. W niektórych orzeczeniach KIO przyjęto, iż omyłka rachunkowa ma charakter oczywisty nie tylko wtedy, gdy jest widoczna na pierwszy rzut oka, lecz także wtedy, gdy fakt jej istnienia może być jednoznacznie stwierdzony podczas sprawdzania obliczeń zgodnie z podanym w SIWZ sposobem obliczenia ceny.Jak zmienićGdy powstaje wątpliwość, który element działania powinien zostać poprawiony - czy pozycja końcowa będąca np. iloczynem ceny jednostkowej oraz ilości towarów (typowy przykład omyłki rachunkowej), czy też cena jednostkowa (nie jest to typowy przykład omyłki rachunkowej; błąd ten raczej należy potraktować jako omyłkę inną, o której mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy pzp) - należy przeanalizować całą treść oferty, gdyż wielokrotnie się zdarza, iż ten sam rodzaj informacji jest podawany w ofercie kilka razy.Podanie przez wykonawcę przy obliczeniu ceny nieprawidłowej stawki VAT (np. 23 proc. zamiast 8 proc.) nie jest uznawane przez orzecznictwo za oczywistą omyłkę rachunkową, lecz za błąd w obliczeniu ceny powodujący konieczność odrzucenia oferty. Z oczywistą omyłką będziemy jednak mieli do czynienia, gdy wykonawca, pomimo zastosowania prawidłowej stawki VAT, nieprawidłowo wyliczył kwotę tego podatku.Uchylenie nowelizacją z 4 września 2008 r. art. 88 ustawy pzp (regulował sposób poprawiania omyłek rachunkowych) nie oznacza niedopuszczalności poprawiania - jako omyłki rachunkowej - omyłki wskazanej w dotychczasowym art. 88 ustawy pzp. Celem nowelizacji było bowiem zapewnienie szerszego, a nie węższego, zastosowania instytucji oczywistej omyłki rachunkowej.Inna niż oczywistaW zakresie omyłek innych niż oczywiste omyłki pisarskie i rachunkowe ważne jest jedynie, by nie powodowały one istotnych zmian w treści oferty. Dla oceny istotności zmian ważne są ich konsekwencje rachunkowe (finansowe) >patrz ramka.Zastosowanie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy pzp może zostać poprzedzone wyjaśnieniami, o których mowa w art. 87 ust. 1 ustawy pzp, zmierzającymi do ustalenia rzeczywistej treści oferty oraz charakteru i rodzaju czy też samej potrzeby wprowadzania ewentualnych zmian w jej treści.Jak orzeka izbaPodane przykłady ilustrują, kiedy KIO skłonne jest przyjmować dopuszczalność uznania niedokładności w ofercie za omyłkę inną niż oczywista.Wykonawca zaoferował mniejszą niż przewidziana w SIWZ ilość towarów, przy czym w odniesieniu do całości wymaganego w postępowaniu świadczenia brak ten nie miał istotnego charakteru.Oferent wpisał do formularza ofertowego towar/usługę w miejscu, w którym nie powinny się one znaleźć, co wynikało z omyłkowego powtórzenia z innej pozycji formularza.Wykonawca omyłkowo zawarł w ofercie dwa formularze cenowe zawierające różne ceny, przy czym różnica wynosiła ok. 6000 zł przy łącznej cenie ok. 2 100 000 zł.Oferent nie wycenił w kosztorysie pewnych towarów/usług, przy czym nie miało to istotnego wpływu na ogólną cenę.Wykonawca nie podał w ofercie wymaganych przez SIWZ zryczałtowanych cen jednostkowych netto, przy czym jednocześnie jednoznacznie wskazał łączną cenę ofertową.Oferent w jednej pozycji formularza cenowego nie wskazałstawki VAT, a w innej - w odniesieniu do takiego samego towaru lub usługi - już ją podał w prawidłowej wysokości.Komentuje Barbara Załęcka, aplikantka radcowska w Departamencie Korporacyjnym kancelarii FKA Furtek Komosa AleksandrowiczTrzeba pamiętać, że w przypadku odrzucenia oferty ze względu na błąd w obliczeniu ceny lub niezgodność z postanowieniami SIWZ, podczas gdy istniały podstawy do skorygowania omyłki, wykonawcy przysługuje prawo złożenia odwołania do KIO - i to niezależnie od tego, czy wartość zamówienia przekracza czy też nie tzw. progi unijne.Odwołanie należy wnieść do prezesa KIO w terminie 5, 10 albo 15 dni - w zależności od wartości zamówienia oraz sposobu przesłania przez zamawiającego informacji o odrzuceniu oferty. Nie można zapomnieć o obowiązku przesłania kopii odwołania zamawiającemu przed upływem terminu do wniesienia odwołania.Przepisy ustawy - Prawo zamówień publicznych nie określają, co należy uznawać za omyłkę, a co za błąd prowadzący do odrzucenia oferty. Powyższe rozstrzygać należy zatem w okolicznościach konkretnej sprawy, biorąc pod uwagę zarówno wymogi ustanowione w SIWZ, jak i brzmienie oraz strukturę oferty.
źródło: Rzeczpospolita