3 maja wchodzi w życie nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego, dokonana ustawą z 16 września 2011 r. Oprócz obszernie komentowanego uchylenia przepisów regulujących postępowanie w sprawach gospodarczych, nowelizacja dotyka właściwie każdego etapu postępowania rozpoznawczego oraz postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego. Także przepisów określających sposób wnoszenia apelacji oraz nowego środka zaskarżenia, jakim jest zażalenie do Sądu Najwyższego na wyrok sądu drugiej instancji, którym sąd ten uchyla wyrok sądu pierwszej instancji i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania.Zmiany w sposobie wnoszenia apelacjiDo 3 maja apelacja powinna być wniesiona do sądu drugiej instancji za pośrednictwem sądu pierwszej instancji. Obecnie apelację składa się w sądzie, który wydał skarżony wyrok lub nadaje pocztą na adres tego sądu. Apelacja skierowana bezpośrednio do sądu drugiej instancji jest uznana za wniesioną w dacie, w której sąd drugiej instancji przekaże ją sądowi pierwszej instancji. W praktyce najczęściej oznacza to wniesienie apelacji po terminie, skutkujące odrzuceniem tego środka zaskarżenia.Od 3 maja termin do wniesienia apelacji będzie uznany za zachowany także wtedy, gdy przed jego upływem strona wniosła apelację do sądu drugiej instancji. W takim wypadku będzie on miał obowiązek niezwłocznie przesyłać apelację do sądu, który wydał zaskarżony wyrok, który to sąd dokona sprawdzenia apelacji pod względem braków formalnych i, po ewentualnym uzupełnieniu braków, z powrotem przekaże apelację do sądu drugiej instancji.Oceniając tę regulację oczywiście wskazać należy, że zmiana będzie z korzyścią dla stron działających bez pełnomocnika, które mogą nie wiedzieć, w którym sądzie należy złożyć apelację. Z drugiej jednak strony oznacza to przedłużenie postępowania międzyinstancyjnego. Ponadto wydłuży się czas oczekiwania na stwierdzenie prawomocności wyroku sądu pierwszej instancji (ewentualnie nadanie klauzuli wykonalności). Sąd pierwszej instancji, przed stwierdzeniem prawomocności, będzie bowiem musiał sprawdzić nie tylko, czy apelacja nie wpłynęła do tego sądu, ale poczekać także na potwierdzenie, że apelacja nie została złożona bezpośrednio w sądzie drugiej instancji.Zażalenie na wyrok sądu apelacyjnegoNowym rozwiązaniem jest zażalenie do Sądu Najwyższego na wyrok sądu drugiej instancji, w sytuacji gdy sąd drugiej instancji - w wyniku rozpoznania apelacji - uchylił wyrok sądu pierwszej instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji (tzw. wyrok kasatoryjny). Ograniczyć ma to przypadki bezpodstawnego przekazywania sprawy do ponownego rozpoznania w sądzie pierwszej instancji, gdy sprawę mógł skończyć sąd apelacyjny, uzupełniając w miarę potrzeby postępowanie dowodowe.W wyniku rozpoznania zażalenia Sąd Najwyższy będzie mógł uchylić wyrok sądu drugiej instancji bądź oddalić zażalenie. Wskazać należy, że przyczyny uchylenia wyroku sądu drugiej instancji mogą być dwojakie: konieczność zbadania po raz kolejny przez sąd drugiej instancji, czy zachodzą przesłanki przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji, albo stwierdzony przez Sąd Najwyższy brak podstaw, aby sąd drugiej instancji uchylił wyrok sądu pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.Anna Cudna-Wagnerradca prawny, wspólnik w kancelarii FKA Furtek Komosa Aleksandrowiczźródło: Dziennik Gazeta Prawna