Dnia 12 lipca 2017 r. wejdzie w życie ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi („ustawa”). Ustawa ma na celu zwalczanie praktyk nieuczciwe wykorzystujących przewagę kontraktową przez nabywców i dostawców produktów rolnych i spożywczych („nieuczciwe praktyki”).

Ustawa ma zastosowanie do tych dostawców lub nabywców, którzy łącznie spełnią dwa kryteria. Po pierwsze, łączna wartość obrotów pomiędzy dostawcą, a nabywcą w roku wszczęcia postępowania w sprawie nieuczciwych praktyk lub w którymkolwiek z 2 lat poprzedzających rok wszczęcia postępowania przekracza 50.000 zł. Po drugie, obrót dostawcy lub nabywcy w roku poprzedzającym rok wszczęcia postępowania przekracza 100.000.000 zł.

Spod zakresu działania ustawy zostały wyłączone przypadki, w których dostawca sprzedaje produkty rolne lub spożywcze na rzecz spółdzielni, grupy producentów rolnych lub grupy producentów owoców i warzyw, której jest członkiem. Ponadto, ustawa nie będzie miała zastosowana do dostaw bezpośrednich w rozumieniu ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia.

Zgodnie z zawartą w ustawie definicją, przewagą kontraktową jest sytuacja nabywcy względem dostawcy, w której dla dostawcy nie istnieją wystarczające i faktyczne możliwości zbycia produktów rolnych lub spożywczych do innych nabywców oraz występuje znaczna dysproporcja w potencjale ekonomicznym na korzyść nabywcy. Za przewagę kontraktową ustawa uznaje także analogiczną sytuację dostawcy względem nabywcy.

Z kolei wykorzystanie przewagi kontraktowej uważa się za nieuczciwe, jeżeli jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i zagraża istotnemu interesowi drugiej strony lub narusza taki interes. Dotyczy to m. in. nieuzasadnionego rozwiązania umowy lub nieuzasadnionego wydłużania terminów płatności za dostarczone produkty rolne lub spożywcze.

Organem właściwym w sprawach nieuczciwych praktyk będzie Prezes UOKiK. Postępowanie będzie co do zasady wszczynane z urzędu, lecz przedsiębiorca będzie mógł zawiadomić Prezesa UOKiK o podejrzeniu stosowania wobec niego nieuczciwych praktyk.

Zgodnie z nowymi regulacjami, w przypadku naruszenia zakazu nieuczciwego wykorzystywania przewagi kontraktowej Prezes UOKiK będzie mógł nałożyć na dostawcę albo nabywcę, w drodze decyzji karę pieniężna w wysokości nie większej niż 3% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary. UOKiK będzie mógł również nałożyć karę w wysokości stanowiącej równowartość kwoty do 50.000.000 euro za naruszenie w toku postępowania wobec Prezesa UOKiK określonych w ustawie obowiązków informacyjnych lub w zakresie przeprowadzania kontroli.

Od decyzji prezesa UOKiK (w tym decyzji dotyczącej wymierzenia kary pieniężnej), przedsiębiorcy będzie przysługiwało odwołanie do sądu ochrony konkurencji i konsumentów, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.