Każdemu akcjonariuszowi przysługuje prawo żądania informacji dotyczących spółki. Żądanie to może być złożone w trakcie walnego zgromadzenia (zarząd będzie obowiązany do udzielenia informacji dotyczących spółki, jeżeli jest to uzasadnione dla oceny sprawy objętej porządkiem obrad) albo poza walnym zgromadzeniem. Zgodnie z obowiązującym do 3 sierpnia art. 428 par. 2 k.s.h. – zarząd powinien odmówić udzielenia informacji w dwóch przypadkach: 1) gdy mogłoby to wyrządzić szkodę spółce albo spółce z nią powiązanej, albo spółce lub spółdzielni zależnej, w szczególności przez ujawnienie tajemnic technicznych, handlowych lub organizacyjnych przedsiębiorstwa; 2) gdy mogłoby to narazić członka zarządu na poniesienie odpowiedzialności karnej, cywilnoprawnej lub administracyjnej (ochronie podlegały zatem informacje dotyczące podejmowanych przez zarząd działań czy zaniechań, z którymi łączy się ewentualna odpowiedzialność prawna członków zarządu, a więc np. informacje dotyczące zawartych transakcji). Zarząd miał zatem obowiązek odmowy udzielania jakichkolwiek informacji wymienionych w art. 428 par. 2 k.s.h., co w praktyce budziło istotne wątpliwości, w szczególności jeśli chodzi o informacje w przypadku drugim.

Znowelizowany art. 428 utrzymuje zakaz udzielania informacji mogących wyrządzić spółce (oraz jej spółkom i spółdzielniom zależnym lub powiązanym) szkodę. Znacząca zmiana dotyczy natomiast ochrony informacji, których ujawnienie mogłoby narazić członka zarządu na odpowiedzialność prawną. Teraz członek zarządu będzie mógł (brak jest tutaj arbitralnego zakazu) odmówić udzielenia informacji, jeżeli sam fakt jej udzielenia mógłby stanowić podstawę jego odpowiedzialności karnej, cywilnoprawnej bądź administracyjnej. Chodzi zatem nie o informacje o własnych działaniach czy zaniechaniach członka zarządu, za które może ponosić odpowiedzialność karną, cywilną czy administracyjną, ale wyłącznie o takie sytuacje, w których już samo udzielenie informacji może stanowić podstawę odpowiedzialności cywilnej, karnej lub administracyjnej (a więc np. bezprawne ujawnienie danych osobowych, tajemnicy państwowej, informacji poufnych w rozmienieniu art. 154 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi). Znowelizowany art. 428 par. 3 k.s.h. nie daje zatem członkowi zarządu prawa do odmowy udzielenia informacji z powodu obawy przed odpowiedzialnością prawną wynikającą z podejmowanych przez niego działań lub dokonywanych zaniechań. Członek zarządu nie będzie mógł zatem wykorzystywać uprawnienia do odmowy udzielenia informacji w celu zatajenia podstaw własnej odpowiedzialności.

Kolejna zmiana dotyczy ograniczenia możliwości opóźnienia przez zarząd udzielenia żądanych na walnym zgromadzeniu informacji. Zgodnie bowiem z obowiązującym do 3 sierpnia art. 428 par. 3 k.s.h. – w uzasadnionych przypadkach zarząd mógł udzielić informacji na piśmie nie później niż w terminie dwóch u tygodni od dnia zakończenia walnego zgromadzenia. Znowelizowany przepis zezwala na opóźnienie udzielenia informacji jedynie z ważnych powodów, co w pewnym stopniu ogranicza uznaniowość związaną z możliwością powoływania się na istnienie bliżej niezdefiniowanego w ustawie uzasadnionego przypadku. Ponadto w nowym par. 5 art. 428 k.s.h. wskazano, że zarząd obowiązany jest udzielić informacji nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia zgłoszenia żądania podczas walnego zgromadzenia. Eliminuje to możliwość wykorzystania przerwy w obradach walnego zgromadzenia do opóźnienia przekazania żądanej informacji.
Nowością jest także możliwość udostępniania żądanych informacji na stronie internetowej spółki w miejscu wydzielonym na zadawanie pytań przez akcjonariuszy i udzielanie im odpowiedzi, co zastąpi obowiązek indywidualnego kierowania odpowiedzi (nowy par. 4 art. 428 k.s.h.).

Krytycznie należy odnieść się do utrzymanej nowelizacją niespójności pomiędzy procedurą pisemnego udzielania informacji oraz przewidzianym w art. 429 k.s.h. trybem odwoławczym na wypadek odmowy udzielenia informacji. Skoro akcjonariusz ma otrzymać odpowiedź w terminie dwóch tygodni od dnia zakończenia zgromadzenia, to co do zasady brak jest możliwości, aby dochował on tygodniowego terminu od dnia zakończenia walnego zgromadzenia na złożenie wniosku do sądu rejestrowego o zobowiązanie zarządu do udzielenia informacji albo zgłosił do protokołu zgromadzenia wymagany ustawą sprzeciw.

Pewne odrębności w zakresie prawa do informacji dotyczą spółek publicznych, w których dostęp do określonych kategorii informacji regulują przepisy ustawy z 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych.

Michał Mieciński

wspólnik i szef Departamentu Korporacyjnego Kancelarii FKA Furtek Komosa Aleksandrowicz