Jednocześnie w obowiązujących regulacjach brak wyraźnego odniesienia do zwrotu wywłaszczonych nieruchomości reaktywowanej spółce bądź ustanowienia na jej rzecz prawa użytkowania wieczystego. Wydaje się jednak, że przywrócenie uprzednio istniejących stosunków prawno-rzeczowych lub zrekompensowanie strat nie może być oceniane w kontekście „źródła opodatkowania”, gdyż nie powodują one wzbogacenia reaktywowanej spółki. Ze względu na przyjętą w polskim systemie podatkowym zasadę opodatkowania zysków zrealizowanych, ewentualna zmiana wartości nieruchomości będzie podlegać opodatkowaniu dopiero w momencie jej zbycia przez reaktywowaną spółkę. W tym zakresie problematyczne będzie jedynie określenie kosztów uzyskania przychodów. W mojej ocenie, takiemu podejściu nie stoją na przeszkodzie przepisy art. 12 ust. 4 pkt 17 ustawy o CIT (wyłączenie z opodatkowania rekompensat za mienie pozostawione poza granicami państwa polskiego) czy uchylony już przepis art. 17 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (zwolnienie odszkodowań za wywłaszczenie nieruchomości). Przepisy te dotyczą bowiem zysku zrealizowanego, z którym przy restytucji nie mamy do czynienia.
W praktyce można sobie również wyobrazić założenie spółki, która zajmie się nabywaniem wierzytelności przedwojennych właścicieli. Należy jednocześnie wskazać, że z prawnego punktu widzenia podmioty takie nie zawsze będą miały przymiot strony uprawnionej do wysuwania roszczeń wobec Skarbu Państwa (nie będą one „spadkobiercami” ani „następcami prawnymi”). W tym zakresie spółki nabywać będą raczej ekspektatywę praw niż prawa przysługujące właścicielom.
W każdym przypadku umowy takie powinny zostać rozliczone jak inne przypadki nabycia wierzytelności.
(AT)
Podstawa prawna
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).