Nowe zasady emitowania obligacji

FKA Fakty Komentarze Analiza

Fakty

Rada Ministrów proceduje nad projektem nowej ustawy o obligacjach przygotowanym przez Ministerstwo Finansów. Proponowane zmiany są tak znaczne, że zdecydowano, aby nie nowelizować obecnie obowiązującej ustawy o obligacjach, ale aby stworzyć projekt nowej ustawy.

Projekt nowej ustawy o obligacjach jest na etapie procedowania przez Radę Ministrów. Po zgłoszeniu uwag m.in. przez UKNF, MF oraz MSZ, nad projektem w najbliższym czasie obradować będzie Stały Komitet Rady Ministrów.

Zmianie ulegną m.in. zasady sporządzania warunków emisji. Ich sporządzenie i udostępnienie będzie obowiązkowe niezależnie od postaci, w jakiej emitowane będą obligacje. Oznacza to, że warunki emisji będzie musiał sporządzić również emitent obligacji mających formę dokumentu (niezdematerializowanych).

W projekcie przewidziano możliwość powołania w warunkach emisji zgromadzenia obligatariuszy, jako podmiotu uprawnionego do zmiany warunków emisji. Uchwałą zgromadzenia obligatariuszy można będzie zmienić m.in. wysokość lub sposób ustalania świadczeń z obligacji, termin, miejsce lub sposób ich spełnienia, czy też zasady zabezpieczenia. Ustawowe zasady funkcjonowania zgromadzenia obligatariuszy będą mogły być zmienione uchwałą zgromadzenia.

Projekt ustawy rozszerza również katalog podmiotów, które będą mogły emitować obligacje. Zdolność emisyjna została przyznana osobom prawnym mającym siedzibę poza terytorium RP, które prowadzą działalność gospodarczą lub które zostały utworzone wyłącznie w celu przeprowadzenia emisji obligacji (spółki celowe).

Nowa ustawa o obligacjach wprowadza także nowe rodzaje obligacji, tj. obligacje wieczyste, które nie podlegają wykupowi i które uprawniają obligatariusza do otrzymywania odsetek przez czas nieokreślony, jak również obligacje podporządkowane, które są emitowane jako niezabezpieczone, a w przypadku upadłości lub likwidacji emitenta, będą zaspokojone po zaspokojeniu wszystkich innych wierzytelności przysługujących wierzycielom wobec niego.

Komentarze

W uzasadnieniu do nowej ustawy wskazuje się, że obecna ustawa nie uwzględnia potrzeb rynku kapitałowego. W związku z faktem dynamicznego rozwoju rynku obligacji, w szczególności obligacji zdematerializowanych, proponowane zmiany należy uznać za potrzebne.

W projekcie ustawy zaaprobować należy w szczególności umieszczenie regulacji odnoszących się do obligacji zdematerializowanych. Jak wskazuje się w uzasadnieniu projektu, w praktyce większość emitowanych obligacji, to obligacje niemające postaci dokumentu. Z tego też względu, w projektowanej ustawie w pierwszej kolejności została zamieszczona regulacja dotycząca tego rodzaju obligacji.

W projekcie wskazano, że zostało przesądzone, iż obligacje zdematerializowane są odrębną kategorią od papierów imiennych i na okaziciela. Zastrzeżenia jednak w tym zakresie zgłosił UKNF wskazując, że treść projektu nie rozwiewa wątpliwości co do możliwości emitowania zdematerializowanych obligacji imiennych i projekt należałoby uzupełnić o postanowienie, że obligacje niemające formy dokumentu mogą być emitowane jedynie jako obligacje na okaziciela. Zdania tego nie podziela jednak MF.

Zmiany obejmą również proces prywatnych emisji obligacji na postawie propozycji nabycia (zarówno w stosunku do obligacji posiadających formę dokumentu, jak i obligacji zdematerializowanych). W tym zakresie wskazać należy m.in. na uprawnienie osoby, która przyjęła propozycję nabycia do uchylenia się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli z uwagi na udostępnienie przez emitenta informacji o błędach lub niedokładnościach w treści warunków emisji. Przyznanie takiego uprawnienia należy zaaprobować. Jak wskazuje UKNF, doregulowania wymaga jednak wskazanie miejsc, gdzie oświadczenie mogłoby zostać złożone.

Analiza

Projekt ustawy wprowadza całkowicie nowe, dotąd nieobecne w prawie polskim rozwiązania, takie jak możliwość powołania w warunkach emisji zgromadzenia obligatariuszy. Przewidziane zostały również nowe rodzaje obligacji - obligacje wieczyste oraz obligacje podporządkowane.

Za jedną z najistotniejszych zmian w stosunku do obowiązującego stanu prawnego należałoby uznać wyraźne uregulowanie możliwości zmiany warunków emisji oraz możliwość powołania zgromadzenia obligatariuszy. W praktyce zgromadzenie obligatariuszy jest często powoływane w warunkach emisji, jednakże może to budzić wątpliwości. Zgodnie natomiast z projektem ustawy, zmiana warunków emisji będzie wymagała uchwały zgromadzenia obligatariuszy oraz zgody emitenta. Zmiana będzie również możliwa w następstwie jednobrzmiących porozumień zawartych przez emitenta z każdym z obligatariuszy.

Powyższe rozwiązanie budzi jednak zastrzeżenia ze strony UKNF, który proponował, aby część postanowień warunków emisji mogła zostać zmieniona jedynie poprzez równoczesną zgodę emitenta i wszystkich obligatariuszy. UKNF argumentuje, że nabywając obligacje obligatariusz zaciąga zobowiązanie (podobnie jak pożyczkę) w imieniu własnym, a nie jako członek zgromadzenia obligatariuszy. Indywidualnie ustalone postanowienia warunków emisji nie powinny więc być zmieniane w wyniku decyzji pozostałych obligatariuszy. W ocenie UKNF najważniejsze postanowienia warunków emisji powinny być zmieniane jedynie w wyniku porozumień emitenta z obligatariuszami. Postulowane jest więc rozważenie wprowadzenia instytucji wezwań na obligacje.

Istotnym zagadnieniem jest również możliwość emitowania nowych rodzajów obligacji, tj. obligacji wieczystych oraz obligacji podporządkowanych. W zakresie obligacji wieczystych należy zwrócić uwagę na fakt, iż pomimo, że zostały one ukształtowane jako niepodlegające wykupowi, to ustawodawca przewidział, że stają się one wymagalne w przypadku ogłoszenia upadłości albo otwarcia likwidacji emitenta, lub też zwłoki emitenta w wypłacie świadczeń pieniężnych.

Inne przypadki wymagalności obligacji wieczystych lub zastrzeżenia prawa ich wykupu mogą zostać przewidziane w warunkach emisji, jednak będą one mogły podlegać wykupowi nie wcześniej niż po upływie 5 lat od daty ich emisji. W uwagach do projektu UKNF postuluje natomiast, aby w przypadku obligacji wieczystych wyłączyć art. 365¹ kodeksu cywilnego, uprawniający do wypowiedzenia zobowiązania bezterminowego o charakterze ciągłym, za jaki należy uznać obligacje wieczyste.

Odnosząc się natomiast do obligacji podporządkowanych, to możliwość emitowania takich instrumentów została przyznana wszystkim podmiotom posiadającym zdolność emisyjną. Dotychczas obligacje podporządkowane były emitowane jedynie przez banki. Warto również zwrócić uwagę, że jak to wskazano w uzasadnieniu, podporządkowanie nie oznacza ograniczenia odpowiedzialności emitenta, a stanowi jedynie o kolejności zaspokajania wierzycieli w przypadku upadłości lub likwidacji emitenta.

Gdyby zechcieli Państwo otrzymać dodatkowe informacje lub odpowiedzi na nasuwające się po lekturze pytania to serdecznie zapraszamy do kontaktu się z autorką:

Dr Aleksandra Pokropek, radca prawny w departamencie instytucji i restrukturyzacji finansowych
T: + 48 22 581 44 00
E: apokropek@fka.pl